Co?
Już po raz trzeci Biuro Strategii i Analiz m. st. Warszawy opracowało Raport o stanie miasta. To piąta odsłona tego dokumentu, który jest wydawany od 2018 roku. Raport prezentuje najważniejsze obszary funkcjonowania miasta, tj. miasto i mieszkańcy, edukacja, zdrowie, polityka mieszkaniowa czy bezpieczeństwo itp., łącznie ponad 20 kategorii. Elementem, który wyróżnia bieżącą edycję raportu jest dodatek cyfrowy w postaci interaktywnych tablic (dashboardów) prezentujących wybrane dane ilościowe. Czytelnik ma więc do dyspozycji dwie wersje – klasyczną w postaci pliku PDF oraz interaktywną. W tegorocznej odsłonie znajdziemy również rozdział poświęcony kryzysowi uchodźczemu.
Dlaczego?
Przygotowanie corocznego raportu o stanie gminy jest obowiązkiem ustawowym samorządu. Niniejszy raport powstał w oparciu o art. 28 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713, poz. 1378). Jego celem jest prezentacja kluczowych obszarów funkcjonowania miasta w ujęciu przekrojowym. Opracowanie takiego dokumentu zapewnia szeroki dostęp do najbardziej aktualnych danych o mieście dla wielu grup interesariuszy, m.in. przedsiębiorców, publicystów, środowiska akademickiego, ale także dla samych władz miasta celem tworzenia innych dokumentów i raportów. Podkreślić należy także korzyści wynikające z atrakcyjnej szaty graficznej oraz ciekawego i przystępnego sposobu prezentacji treści raportu. W przypadku niniejszego opracowania chodzi głównie o zabieg związany z ograniczeniem ilości tekstu na rzecz rycin i tabel. Z kolei prezentacja najważniejszych danych i statystyk w formie interaktywnej może okazać się niezwykle przydatnym narzędziem przy tworzeniu podobnych opracowań w przyszłości z racji na automatyzację i spadek czasochłonności pracy, a także standaryzację procesu gromadzenia danych.
Jak?
Raport został opracowany przez Biuro Strategii i Analiz ze wsparciem Korpusu Analityków Urzędu m.st. Warszawy. Prace nad dokumentem trwały już od stycznia br., a w trakcie następnych miesięcy skupiono się na pozyskiwaniu danych z biur i jednostek UM, ich weryfikacji oraz przechodzeniu przez kolejne etapy akceptacji. Większość informacji w raporcie opiera się na danych miejskich (biura i jednostki m.st. Warszawy) aktualnych na dzień 31.12.2022 r.
Uwagę przyciąga już pierwsza strona dokumentu, która przedstawia w postaci infografiki „statystyczny portret mieszkańca stolicy”:
Wersja klasyczna raportu jest ciekawa zarówno pod względem merytorycznym jak i graficznym. Pomimo sporej objętości (ponad 170 stron), ilość tekstu jest ograniczona, a jego miejsce zajmują tabele, wykresy i infografiki prezentujące najważniejsze wskaźniki i statystyki w poszczególnych obszarach miasta wraz z porównaniem do lat ubiegłych. Starano się wyważyć ilość informacji i surowych danych, tak aby były atrakcyjne i użyteczne dla czytelnika. Imponuje zwłaszcza bardzo duża liczba kategorii, a co za tym idzie ogromna ilość danych, którymi urząd miasta chce podzielić się ze swoimi mieszkańcami i pozostałymi zainteresowanymi. Na przykład w kategorii bezpieczeństwo możemy porównać liczbę wypadków i kolizji drogowych na przestrzeni ostatnich 5 lat czy zapoznać się ze wskaźnikiem wykrywalności przestępstw. Pod każdym zbiorem danych mamy wymienione jego źródło.
W zwięzły i treściwy sposób zamieszczano najważniejsze informacje związane z kryzysem uchodźczym i z napływem ludności ukraińskiej do stolicy.
Przy konstrukcji interaktywnej części raportu wykorzystano narzędzia Business Intelligence (BI), a konkretnie Microsoft Power BI. Tutaj również zastosowano podział na kategorie repezentujące najważniejsze obszary działania miasta, uwzględniając zróżnicowanie na poszczególne dzielnice. Wersja interaktywna prezentuje najbardziej kluczowe dane i wskaźniki, ale nie obejmuje wszystkich statystyk zawartych w wersji PDF. Warto dodać, że narzędzie to ma charakter pilotażowy.
Dane są prezentowane w różnorodnej formie – wskaźników, tabeli, wykresów, map czy infografik, a sposób ich prezentacji sprawia, że pomimo ich dużej ilości, dashboardy są wciąż czytelne. Każda liczbowa informacja jest odpowiednio opisana i zawiera nazwę danego wskaźnika, stan aktualności danych, a także źródło oraz dodatkowe uwagi w przypadku ich wystąpienia.
Narzędzie oferuje możliwości filtrowania i selekcji wybranych informacji pod kątem konkretnej dzielnicy czy zakresu czasowego, co umożliwia nie tylko prezentację obecnego stanu, ale także porównania do lat ubiegłych. Zróżnicowanie danych z podziałem na dzielnice otwiera również szerokie możliwości pogłębionej analizy w przypadku tak dużego miasta jak Warszawa i pozwala uchwycić dysproporcje występujące pomiędzy badanymi wskaźnikami i zjawiskami w obrębie poszczególnych dzielnic.
Jaki jest potencjał?
Przykład Warszawy może stanowić bodziec i zachętę dla innych polskich miast (gmin) do zastosowania tego typu rozwiązań przy tworzeniu raportów o stanie miasta (gminy), które jak wiemy są obowiązkowe. Interaktywny sposób prezentacji danych to kolejny krok w stronę cyfryzacji samorządów i otwieranie danych, które mogą być niezwykle przydatne dla mieszkańców i innych interesariuszy, a także zapewnić/świadczyć o transparentności działań urzędu. Co więcej, opracowane dashboardy można w przyszłości uzupełniać i poszerzać o dodatkowe informacje i funkcje, które oferuje Power BI.
Warto w tym miejscu wspomnieć o przykładzie miasta Mrągowo, które już w 2019 roku opracowało cały Raport o stanie Miasta z wykorzystaniem wspomnianego narzędzia1.